De werkloosheidsreglementering moet worden gewijzigd in functie van vrijwilligers in het buitenland. Nu leidt vrijwilligerswerk in het buitenland vaak tot het verlies van rechten in de werkloosheid. “We ontmoedigen een massa jongeren die overweegt om vrijwilligerswerk in het buitenland te doen, terwijl het net een zeer nuttige ervaring kan zijn die bovendien activerend[1] werkt.”, zegt CD&V-Kamerlid Els Van Hoof op basis van twee parlementaire vragen (zie bijlage). Ze lanceert daarom een wetsvoorstel dat de nodige hinderpalen wegwerkt.
Het wetsvoorstel van Van Hoof wil het vrijwilligerswerk in het buitenland door jongeren in de beroepsinschakelingstijd of vrijwilligers die een werkloosheidsuitkering ontvangen, juridisch beter regelen door een aantal hinderpalen weg te nemen. “Door het vrijwilligerswerk in het buitenland binnen de werkloosheidsreglementering op eenzelfde wijze te behandelen als een stage of een opleiding in het buitenland of vrijwilligerswerk in België, werkt men een bestaande discriminatie weg. Heel wat jongeren die vrijwilligerswerk in het buitenland willen doen, haken namelijk af. Ik volg hiermee het advies van de Vlaamse jeugdraad (advies 1508 van 2 december 2015) en ben ervan overtuigd dat vrijwilligerswerk in het buitenland de kansen op de arbeidsmarkt voor voornamelijk jonge werkzoekenden sterk verhoogt.” stelt Van Hoof
“In een tijd van globalisering en mondialisering die zich in alle sectoren van de samenleving doorzet, trekken vrijwilligers – nu meer dan ooit – naar het buitenland om ten dienste van een lokale organisatie of gemeenschap vrijwilligerswerk te verrichten. In eigen land zijn gespecialiseerde jeugdwerkorganisaties actief die deze jongerenmobiliteit promoten. Denk bijvoorbeeld aan de Bouworde vzw, die bouwkampen organiseert over de hele wereld of niet-gouvernementele organisaties zoals Broederlijk Delen die projecten organiseren in het Zuiden en via stages, kampen, eerste beroepservaringen mogelijk maken.”, klinkt het.
Waar zit het probleem?
Kamerlid Van Hoof wil middels haar wetsvoorstel bestaande discriminaties in de werkloosheidsreglementering wegwerken.
- Wie in het binnenland als werkloze vrijwilligerswerk verricht, kan voor deze periode vrijstelling van de verplichting om beschikbaar te zijn op de arbeidsmarkt verkrijgen. Voor wie naar het buitenland wil trekken om aan vrijwilligerswerk te doen, geldt deze vrijstelling momenteel niet.
- Werklozen die een opleiding volgen of een stage uitvoeren in het buitenland kunnen – onder bepaalde voorwaarden – vrijgesteld worden van de verplichting om beschikbaar te zijn op de arbeidsmarkt. Deze mogelijkheid bestaat echter niet voor werklozen die vrijwilligerswerk in het buitenland verrichten.
Ook hier blijkt opnieuw uit de praktijk dat het verkrijgen van een ‘vrijstelling’ bij de RVA om beschikbaar te zijn op de arbeidsmarkt in het kader van vrijwilligerswerk in het buitenland op basis van een kwalificatie als stage moeilijk is en dat er een ongelijke toepassing is tussen de RVA-kantoren. “In 2008 was er nog sprake van 17 jongeren die een vrijstelling kregen, in 2015 liep dat aantal terug tot slechts 3 jongeren.”, stelt de CD&V-politica vast (cf. bijlageen). “Deze neerwaartse trend en voorts ook gewoon lage aantal doet vermoeden dat de wetgeving veel te streng is.”, klinkt het.
De bestaande vrijstellingen op basis van artikel 97 van het Koninklijk Besluit houdende de Werkloosheidsreglementering voor het verkrijgen van een werkloosheidsvergoeding worden bovendien zeer beperkt toegepast.
- Dit geldt in het bijzonder voor de volledige werkloze die minstens 50 jaar is en zijn beroepservaring op vrijwillige basis ten dienste wil stellen in het buitenland (§ 1). De vrijstellingen gelden ook voor de coöperant-jonge werkzoekende (§ 2) en de volledig werkloze die deelneemt aan een humanitaire actie voor ten hoogste vier weken (§ 3). De toepassing in de praktijk van artikel 97 is eerder beperkt. In 2015 werden drie vrijstellingen gegeven aan oudere werklozen, 3 aan de coöperant-jonge werkzoekende en 19 wegens een humanitaire actie (Kamer, schriftelijke vraag Els Van Hoof 796 van 2016).
Vanuit een aantal ngo’s en jeugdwerkorganisaties wordt na een rondvraag bevestigd dat heel wat jongeren in de beroepsinschakelingstijd of personen in de werkloosheid afhaken voor een vrijwilligersproject in het buitenland wanneer blijkt dat ze niet kunnen rekenen op een gelijkstelling met de beroepsinschakelingstijd of een vrijstelling in de werkloosheid. Nochtans gaat het hier om nuttige ervaringen die de kansen op een job kunnen doen stijgen.
Werk hinderpalen weg
“Vrijwilligerswerk in het buitenland mag niet leiden tot het verlies van bepaalde rechten in de werkloosheid mits een aantal voorwaarden vervuld zijn. Het wetsvoorstel wil daarom concreet twee aspecten wijzigen. Ten eerste wil het wetsvoorstel de werkloosheidsreglementering aanpassen met het oog op de gelijkstelling van de periode van het vrijwilligerswerk in het buitenland met de beroepsinschakelingstijd van de jonge werkzoekende. Ten tweede houdt het wetsvoorstel ook een vrijstelling in van de verplichting om beschikbaar te zijn op de arbeidsmarkt om in aanmerking te komen voor een werkloosheidsuitkering en dit voor de duur van het vrijwilligerswerk met een maximum van 1 jaar. Dit kan gebeuren na goedkeuring door de RVA of op basis van een lijst van bij KB erkende actoren.”, zegt Els Van Hoof.
“Het belang van vrijwilligerswerk binnen onze samenleving is nauwelijks te onderschatten. Een persoon die zich als vrijwilliger inzet, zal daar op vele vlakken zelf de vruchten van plukken. Vrijwilligerswerk draagt immers bij tot de persoonlijke ontwikkeling en men leert functioneren in groep. Via het vrijwilligerswerk doet men werkervaring op, verwerft men kennis (o.a. actieve taalkennis), ontwikkelt men bepaalde vaardigheden en attitudes, krijgt men meer zelfvertrouwen. Daarnaast is er ook een voordeel voor de samenleving. Vrijwilligerswerk consolideert het sociaal kapitaal: het leidt tot sociale cohesie, warmte en samenwerking tussen mensen ongeacht hun achtergrond en afkomst.”, besluit Van Hoof.
[1] http://www.ugent.be/nl/actueel/persberichten/vrijwilligerswerk-sollicitatie-allochtoon.htm