Drugsincidentennetwerk blijft essentieel in strijd tegen designer drugs
Nieuwe psychoactieve drugs zijn varianten op ‘klassieke’ drugs. Ze beogen hetzelfde effect, maar zijn gevaarlijker omdat de dosering vaak wijzigt. “Deze zogenaamde ‘legal highs’ kunnen levensbedreigend zijn doordat de toxische drempel vaak wijzigt of niet gekend is.”, waarschuwt CD&V-Kamerlid Els Van Hoof. Minister van Volksgezondheid kondigt nu aan dat ze de grijze zone op wetgevend vlak nu aanpakt: ze maakt er illegal highs van. De belangrijkste verandering bestaat erin dat op de ‘zwarte lijst’ van verboden stoffen de groepen van psychoactieve substanties staan omschreven. “Een belangrijke stap in de goede richting, maar dat is niet voldoende.”, claimt Van Hoof. Ze pleit voor de oprichting van een drugsincidentennetwerk. Dergelijk netwerk verzamelt informatie, richt peilstations op en zorgt voor een vlot transport van alle soorten drugs. “Op die manier verhoogt de deskundigheid van hulpverleners en preventiewerkers op het terrein. Men zal ook sneller kunnen schakelen wanneer een nieuwe psychoactieve stof haar intrede doet.”, aldus Van Hoof.
Nieuwe psychoactieve stoffen ook wel designer drugs genoemd kunnen synthetisch plantaardig van aard zijn, waarbij hun chemische structuur meestal licht verschilt van die van klassieke drugs. GHB, ketamine, 4-FA en 2-CB zijn een aantal voorbeelden van deze nieuwe psychoactieve stoffen (NPS). “Legistiek werk is niet voldoende om de schade van NPS te beperken.”, waarschuwt Van Hoof. Ze licht haar stelling toe: “Doordat hun samenstelling vaak wijzigt, zijn ze levensgevaarlijk omwille van de onvoorspelbaarheid. Dat de regering de nodige wetgevende aanpassingen doet om designer drugs eenduidig te verbieden, is positief, maar het vermindert de schade niet bij de gebruiker. Bovendien gaat er nog steeds veel kostbare info verloren over de samenstelling, effecten en schadelijkheid van deze zogenaamde designer drugs.”. Ze wijst op de noodzaak van een sterke keten – een drugsincidentennetwerk – die nieuwe evoluties op de voet volgt en waarschuwingen de wereld instuurt wanneer dat nodig is. “We kunnen zo veel leed besparen en zelfs mensenlevens redden.”, klinkt het vastberaden. Dergelijk drugsincidentennetwerk bestaat reeds in Nederland.
Lerend netwerk wapent mensen op terrein beter tegen gevaren drugs
“Op basis van huidige wetgeving kan het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV), dat een belangrijke rol speelt als coördinerend focal point binnen het Belgisch drugsbeleid (zie achtergrond), niet kort genoeg op de bal spelen. Er worden te weinig en vaak ook te laat analyses van drugsstalen ontvangen.”, legt Van Hoof uit. “Hulpverleners kunnen momenteel niet veel doen met drugs die ze van patiënten in ontvangst nemen. Soms geven ze deze aan de politie, maar evengoed belandt de drugs vaak in de afvalcontainer. Hierdoor gaat kostbare informatie, in het bijzonder in het geval van NPS, verloren.”, vertelt de CD&V-politica. Via een wetsvoorstel wil Van Hoof de bestaande bevoegdheden van het WIV uitbreiden en een lerend netwerk oprichten via een drugsincidentennetwerk. “Zo worden alle betrokkenen op het veld op de hoogte gehouden van nieuwe drugs op de markt. Doordat er meer informatie beschikbaar zal zijn over eventuele contaminaties en de risico’s daarvan, zal men ook beter zijn in het herkennen en behandelen van drugsincidenten. Vanzelfsprekend zal ook het beleid efficiënter op bepaalde evoluties kunnen reageren, zoals het waarschuwen van de bevolking bij de plotse toename van een extreem gevaarlijke stof.”, legt het CD&V-parlementslid uit.
Peilstations brengen drugsmarkt in kaart
Het wetsvoorstel regelt voorts ook de aanstelling van gerechtigde transporteurs. “Deze transporteurs verzamelen de drugsstalen en brengen deze binnen bij de bevoegde laboratoria voor analyse.”, zegt Van Hoof. Tenslotte worden er ook tien à vijftien peilstations aangeduid. “Via deze peilstations kunnen de verschillende pathologische reacties en types geregistreerd worden. Ook de ervaringen van hulpverleners kunnen gebundeld worden. Op deze manier krijgen we een goed beeld van wat er zich op de markt bevindt en welke schade het veroorzaakt. Verbieden is één zaak, maar we moeten het preventieve aspect van de keten niet verwaarlozen om levens te redden.”, legt het CD&V-Kamerlid uit. “Deze peilstations, bijvoorbeeld een spoeddienst, rapporteren systematisch over alle druggerelateerde incidenten (type, pathologische reacties, …) doordat hulpverleners hun kennis en bevindingen registreren.”, aldus Van Hoof. Ze besluit: “Het uiteindelijk doel is om zoveel mogelijk informatie zo efficiënt mogelijk te verspreiden binnen het bestaande Early Warning System Drugs. Er zal zo heel wat kwaad voorkomen kunnen worden.”.