De Commissie Buitenlandse Betrekkingen heeft een resolutie van CD&V-Kamerlid Els Van Hoof goedgekeurd over de situatie van Paul Rusesabagina, die in Rwanda terechtstaat op verdenking van terroristische misdrijven. De goedkeuring was unaniem, afgezien van de onthouding van Vlaams Belang en N-VA. De resolutie veroordeelt niet alleen zijn gedwongen verdwijning, maar vraagt de Belgische regering ook om zijn repatriëring ter sprake te brengen in de dialoog met Rwanda. Van Hoof: “De Rwandese autoriteiten kunnen geen eerlijk en onafhankelijk proces garanderen. Ons land moet actief tussenkomen terwijl de rechten van een Belgisch staatsburger geschonden worden.”
Paul Rusesabagina (66) werd beroemd als de hoteluitbater die 1.200 levens redde tijdens de Rwandese genocide, verfilmd in Hotel Rwanda. Maar hij staat ook bekend als criticus van Rwandees president Paul Kagame. In de jaren na de genocide ontvluchtte hij Rwanda en verwierf het Belgisch staatsburgerschap. In augustus 2020 werd hij onder uiterst dubieuze omstandigheden op een vliegtuig van Dubai naar Rwanda gezet, in de veronderstelling op weg te zijn naar Burundi. Van een internationaal arrestatiebevel was geen sprake. Tijdens zijn proces, dat op 17 februari van start ging, wordt hij beticht van terrorismemisdrijven.
Vandaag keurde de Commissie Buitenlandse Betrekkingen een resolutie van voorzitster en CD&V-Kamerlid Els Van hoof goed, waarin het de gedwongen verdwijning, illegale uitlevering en incommunicado-detentie van Rusesabagina veroordeelt en een transparant onderzoek naar zijn aanhouding eist. Van Hoof: “De manier waarop hij met een list naar Kigali werd geleid en gearresteerd, is niets anders dan een gedwongen verdwijning. Verschillende dagen was niemand, ook niet zijn familie, op de hoogte van zijn locatie. Dat is een flagrante schending van het Internationaal Verdrag inzake de bescherming van alle personen tegen gedwongen verdwijning. Sindsdien zijn zijn rechten op verdediging systematisch geschonden. Hij kreeg wekenlang geen toegang tot een advocaat van zijn keuze, zijn documenten ter verdediging werden afgenomen en ingelezen door de Rwandese autoriteiten.”
Dit noopt Van Hoof tot de conclusie dat de Rwandese autoriteiten geen eerlijk en onafhankelijk proces kunnen garanderen. De resolutie vraagt dan ook om in de dialoog met Rwanda zijn mogelijke repatriëring naar Belgisch grondgebied ter sprake te brengen. Van Hoof: “Als Rwanda er niet in slaagt om in de minimale waarborgen voor een eerlijk proces te voorzien, moet België actie ondernemen en ijveren voor zijn repatriëring zodat hij een eerlijk proces kan krijgen in ons land.”
In tussentijd vraagt de resolutie dat ons land alles uit de kast haalt om een eerlijk proces te garanderen en Rusesabagina voldoende consulaire bijstand te bieden in de gevangenis. Zo moet ons land meer doen om hem in staat te stellen zijn gebruikelijke medicatie te nemen, Rusesabagina is een ex-kankerpatiënt die risico loopt op beroertes. Volgens zijn familie is de medicatie die de Belgische consulaire diensten eerder bezorgden, in beslag genomen door de gevangenisautoriteiten.
Ook plaatst Van Hoof de zaak in een breder perspectief, namelijk de ernstige mensenrechtenschendingen die al decennia plaatsvinden onder President Kagame. De resolutie vraagt de regering om Rwanda op te roepen om werk te maken van de aanbevelingen van de periodieke doorlichting van het land door de VN-Mensenrechtenraad in januari 2021. Van Hoof: “Ons land moet in de dialoog met Rwanda veel sterker reageren op de situatie van mensenrechten in het land. De zaak-Rusesabagina is geen geïsoleerd geval, maar een voorbeeld van een bredere en systematische problematiek in het Rwandese rechtssysteem. Iedereen die kritiek heeft op het regime wordt het slachtoffer van lastercampagnes of zelfs erger. Rapporten van Amnesty International en Human Rights Watch leggen een systematisch patroon van gedwongen verdwijningen, illegale en arbitraire aanhoudingen, oneerlijke processen en andere ernstige mensenrechtenschendingen bloot.”