Brussel, 27 februari 2025 – De Kamer heeft een resolutie aangenomen die de steun van Rwanda aan rebellengroep M23 in Oost-Congo krachtig veroordeelt. De resolutie, die over partijgrenzen heen werd aangenomen, vraagt van de regering ook concrete acties om tot Europese sancties ten aanzien van Rwanda te komen. Kamerlid Els Van Hoof (cd&v), Voorzitter van de Kamercommissie Buitenlandse Betrekkingen en mede-penhouder van de resolutie reageert opgelucht: “De wereld kan niet langer passief blijven ten aanzien van de spiraal van moord en verkrachting in Oost-Congo.”
In Oost-Congo is rebellengroep M23 sinds januari bezig aan een snelle opmars, gesteund door het Rwandese regime. Intussen worden de miljoenensteden Goma en Bukavu door de rebellen bezet en dreigen ze met een verdere bezetting richting de Congolese hoofdstad. De bezettingen gaan volgens VN-organisaties gepaard met seksueel geweld, willekeurige executies en inlijving van kindsoldaten. Kamerlid Els Van Hoof (cd&v) pleit al langer voor dringende acties tegen Rwanda, dat het conflict mee aanstookt: “VN-experten hebben al langer bewezen dat Rwanda de rebellen van M23 actief steunt en dat het Rwandese leger zelf actief met hen meevecht op Congolees grondgebied. Rwanda houdt zo dit decennia oude conflict in stand voor eigen winstbejag. Jaarlijks worden immers tonnen aan grondstoffen uit de mijnenrijke regio illegaal naar Rwanda gesmokkeld. Dat zo miljoenen mensen keer op keer het slachtoffer worden van het oorlogsgeweld, kan de Rwandese president worst wezen.”
Grondstoffen
Het federaal parlement wil nu dat België op de tafel klopt binnen de EU en een opschorting van de bestaande overeenkomst met Rwanda rond kritische grondstoffen eist. “Als je weet dat Rwanda veel van die grondstoffen illegaal uit Oost-Congolese mijnen haalt, is dat eigenlijk een no-brainer”, aldus Van Hoof. “De Europese Commissie aarzelt te veel omdat ze Rwanda als een stabiele bondgenoot ziet. Maar die stabiliteit is gebaseerd op plunderingen en seksueel geweld in Oost-Congo. Dat is onaanvaardbaar voor een Europese Unie die universele mensenrechten hoog in het vaandel draagt.”
De Kamer wil naast de economische samenwerking met Rwanda, ook alle Europese hulp en militaire samenwerking opschorten. Als alternatief wordt de EU gevraagd te bekijken of de ontwikkelingshulp rechtstreekst via ngo’s of middenveldorganisaties kan verlopen. Daarnaast worden ook sancties gevraagd tegen Rwandese functionarissen die bij het conflict betrokken zijn. De Belgische regering wordt eveneens opgeroepen om de regionale vredesprocessen te ondersteunen en om Congo bij te staan bij het versterken van zijn politieke en civiele structuren.
WK Wielrennen
Opvallend is dat de Kamerresolutie ook oproept om een Belgische boycot van culturele of sportieve evenementen te ondersteunen. Dat slaat in de eerste plaats op het WK wielrennen dat dit najaar in Rwanda plaatsvindt. “Door het WK te organiseren, probeert Rwanda zijn imago op te poetsen”, aldus Van Hoof (cd&v). “In het vakjargon heet zoiets ‘sportwashing’. De Kamer nam in 2022 een resolutie aan die oproept dit fenomeen tegen te gaan, het is tijd de daad bij het woord te voegen. Hoeveel Belgische ploegen zouden morgen afzakken naar een WK dat in Moskou georganiseerd wordt? Laten wij alvast een voortrekkersrol opnemen.”